Khi trồng cây trong chậu, cây có thể sẽ phát triển nhanh hơn, đồng đều hơn, có vẻ ngoài cuốn hút hơn và thậm chí có kích thước lớn hơn rất nhiều so với cây ngoài tự nhiên, do người trồng có thể kiểm soát hoàn toàn môi trường sống của cây. Và đây cũng là mục tiêu của việc trồng và chăm sóc cây.
Có 3 yếu tố chính để cây phát triển tốt là đất trồng, ánh sáng và nước tưới. Bài viết này sẽ tập trung vào phần ánh sáng.
1. Điều kiện sống của sen đá & xương rồng trong tự nhiên
Ánh sáng là yếu tố quan trọng cần được quan tâm đặc biệt khi trồng sen đá và xương rồng. Sen đá và xương rồng là những loại cây đã tiến hóa để thích nghi với các điều kiện khô hạn, và trong hầu hết các môi trường khô hạn tự nhiên, lượng ánh sáng ở những nơi đó cũng cao. Có những trường hợp như xương rồng Mammillaria và Echinocereus sống trong các rừng thông hoặc đồng cỏ ở Trung và Nam Mỹ, nhưng ngay cả ở những nơi đó, cường độ ánh sáng cũng khá cao. Nhiều loại sen đá và xương rồng trong tự nhiên cũng phát triển mạnh ở những nơi có độ cao lớn, lượng ánh sáng và tia cực tím cao hơn so với những nơi con người thường sống và trồng cây.
Trong các giai đoạn phát triển khác nhau của cây, sen đá và xương rồng cần những điều kiện ánh sáng khác nhau. Khi chúng còn là cây con, chúng cần một kiểu ánh sáng khác so với khi chúng đã trưởng thành. Trong vài năm đầu, cây con thường được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời khắc nghiệt bên cạnh bóng râm của cây mẹ, cây xung quanh, đá hoặc các nguồn bóng râm khác.
2. Nguyên tắc về điều kiện ánh sáng
-
- Mức độ ánh sáng như thế nào là đủ cho cây, thường chỉ được xác định sau khi cây đã sống ở vị trí đó một thời gian.
- Cây con cần ánh sáng có cường độ thấp hơn cây trưởng thành. Do đó, khi trồng cây con, nên để cây ở những vị trí râm mát.
- Cây con cần vừa đủ ánh sáng để phát triển thành những cây cân đối, có màu sắc hoặc gai hấp dẫn.
- Cây trưởng thành thì tùy vào mong muốn của người trồng để điều chỉnh lượng ánh sáng hợp lý để cho ra những cây phù hợp với sở thích.
3. Cây phát triển bất thường khi điều kiện ánh sáng không phù hợp
Biểu hiện của cây khi bị thiếu ánh sáng:
-
- Cây ngả về hướng có nhiều ánh sáng thay vì đứng thẳng bình thường.
- Cây phồng lên hoặc dài ra, khoảng cách giữa các tầng lá hoặc các mắt gai dài hơn bình thường, cây có dạng cầu hoặc dẹp sẽ vươn dài ra.
- Cây bị mất màu. Màu của cây hoặc lá nhạt hơn bình thường. Và khi thiếu ánh sáng trầm trọng, quá trình sản xuất diệp lục bị cản trở, cây sẽ có màu trắng hoặc vàng.
Biểu hiện của cây có quá nhiều ánh sáng
-
- Cây thường phát triển chậm hoặc bị teo lại, khoảng cách giữa các tầng lá hoặc các mắt gai sẽ sít lại, gần hơn bình thường.
- Thân cây hoặc lá bị cháy nắng. Màu sắc của cây hoặc lá trở nên đậm hơn, xuất hiện những vết vàng hoặc nâu và đôi khi cây cũng sản xuất ra những sắc tố đỏ hoặc tím bất thường.
4. Điều kiện ánh sáng tối ưu theo các mùa trong năm
Mỗi loại sen đá hoặc xương rồng cần điều kiện ánh sáng khác nhau, thông tin này có thể hiện ở phần “Mô tả” của mỗi cây có bán trên cửa hàng trực tuyến và phần giải thích chi tiết hơn có thể được tìm thấy khi click vào đây.
Thời gian cây cần được chiếu sáng:
Sen đá và xương rồng thường cần ít nhất 4 – 6 tiếng có đầy đủ ánh sáng trong một ngày để có thể sống qua ngày. Để cây phát triển tối ưu và có màu sắc hấp dẫn, thường cây cần khoảng 6 – 9 tiếng có đầy đủ ánh sáng trong một ngày.
Cường độ ánh sáng:
Về cường độ ánh sáng thì có thể tham khảo bảng bên dưới:
| Khoảng thời gian | Hết mùa mưa ↓ Trước Tết Âm Lịch |
Tết Âm Lịch ↓ Bắt đầu mùa mưa |
Mùa mưa |
| Ánh nắng trực tiếp | 100% ánh nắng trực tiếp từ mặt trời |
50 – 70% ánh nắng trực tiếp từ mặt trời |
100% ánh nắng trực tiếp từ mặt trời (tránh cây bị ướt mưa) |
| Trên thị trường, có nhiều loại lưới che nắng có thể cản được 30 – 50% lượng ánh nắng | |||
| Ánh nắng sen đá & xương rồng cần theo các khoảng thời gian trong năm | |||
5. Lưu ý
-
- Môi trường của mỗi vị trí trồng cây là không giống nhau, có sự khác biệt rất nhiều về nhiệt độ, độ ẩm không khí, lượng gió lưu chuyển, … nên người trồng cần quan sát và thử nghiệm từ từ để xác định điều kiện ánh sáng tối ưu cho cây.
- Tốt nhất nên bắt đầu để cây trong điều kiện ánh nắng tự nhiên, nếu cây có biểu hiện cháy nắng, lúc đó mới nên di chuyển cây tới vị trí râm mát hơn hoặc lắp lưới chống nắng. Vì nếu làm ngược lại và cuối cùng cây cần nhiều nắng hơn thì đó là một pha xử lý cồng kềnh, tốn kém và không cần thiết.
- Trong những điều kiện không đủ ánh sáng tự nhiên, có thể sử dụng các loại đèn LED để trồng cây, trên thị trường có rất nhiều loại đèn LED cho rất nhiều mục đích trồng cây khác nhau.